Benim için alınan, bana okunan ilk kitap hangisiydi? İlk, hangi kitabın adını belleğime kazıdım? Bana okunanlar içinde hangi kitabı ezberleyip okuyormuş havasında etrafımdakileri kandırdım? (Okuma yazma öğrenmeden önce bir kitabı seçtiğim kurbana, ki bu kurban genellikle teyzem olurdu, defalarca okutup ezberlerdim.) Harçlığımla aldığım ilk kitap hangisiydi? Okuma alışkanlığımın gelişim tarihiyle ilgili bu bilgilere ulaşmak için uğraşmadım değil elbet; ancak sanırım o an ne bana ilk kitabımı okuyan ne alan ne de kitap seçimi konusunda beni yönlendiren yaptığı işin öneminin farkında değildi. Canları sağolsun, diyelim. Ben ne zaman düşünür oldum bunları? Elbette öğretmenliğe başlayıp anneler babalar "çocuk kitap okuma alışkanlığı kazansın" reçetesi istemeye başladığında.

Nitekim sohbet ettiğim pek çok veli önce kendi "işe yaramayan" reçetesini açıklayıp sonra benimkini soruyordu. Aklıma gelen birkaç "okutma" uygulamasını hemen sizinle paylaşayım: Çocuğunun bir an önce kitap kurdu olmasını isteyen bir baba "Her akşam, bir saaati ailecek kitap okumaya ayıralım dedik. Canı ne zaman isterse o zaman okuyacakmış. Kabul etmedi." diyerek dert yanmıştı. Benim düşünceme göre, bu genç insan böyle devam ederse kendi kararlarının kendi alan bir birey olabilir ileride. Onu geliştirecek bir bireysel etkinliği, kendi tercih ettiği bir zamanda yapıyor. Yapması gerekenden kaçmıyor, yalnızca zamanını o belirlemek istiyor. Bu düşüncemi babasıyla da paylaştım. Kuşkulu gözlerle bana bakıp "Bir de sizin yönteminizi deneyelim" dedi. Kızı için en güzel kitapları aldığını söyleyen bir anneyse onun hiçbirinin kapağını bile açmamasından yakınıyordu. Veli toplantısında tanıştığım bir baba, yazalısına yeterince çalışamayan oğluna bir hafta boyunca günde bir saat kitap okuma cezası vermişti. Ceza olarak kitap okumak... Yavrucak öyle bir duruma gelecek ki kitap okumamak için ders bile çalışacak.

Bir ebeveynin çocuğu için iyi olana en kısa zamanda ulaşmak istemesi anlaşılır bir şey elbet; ancak okumak, upuzun bir kurallar zincirinin sırayla uygulanmasıyla kazandırılacak bir alışkanlık değil. Birileri bunu sürekli kılmak için kurallar koyacaksa da bırakalım o kural koyucular, genç okurlar olsun.

Dostlukla...