Küçük Prens

Çocuk olmak çok özeldir. Dünyayı, bilinenden çok farklı, alışılmışın çok dışında algılar ve anlamlandırır çocuk aklı. Biz büyüklerin sandığımızın aksine, bilmemek ya da anlamamak değil bunun nedeni. Nesneler yeni işlevler kazanır; olaylar bizim düşünemeyeceğimiz nedenlere bağlanabilir çocukların dünyasında. Üstelik düşünüş biçimleri, gerçeğe hiç de uzak değildir. Bu “çocukça” beceriye, bir yetişkinin asla sahip olamayacağını düşündüğüm bu bilgeliğe öykünmüşümdür hep.

Anaokulu yöneticisi olan bir yakınımın çektiği fotoğraflar arasında gördüğüm bir öğrenci çalışmasını anımsadıkça “Nasıl oldu da ben akıl edemedim?” diye sorarım kendime. Öğrencilerden birinin önünde bir zürafa resmi. Sanırım boyaması için verilmiş. Üstte ise konuya ilişkin bir soru: “Bir zürafadan daha uzun olan şey nedir?” Lütfen kendi yanıtınızın ne olacağı üzerine biraz düşünün. Benim aklıma gökdelen, uzun boylu ağaçlar falan geldi. Ama bakın sorunun muhatabı ne demiş: Zürafanın yatağı, yorganı, evi. Müthiş!

Çocukların ve çocukluğun bu üstünlüğü karşısında şapka çıkaran bir yazarın, yetişkin ve çocuk dünyası arasındaki farklılığı, olabildiğince yalın ve etkileyici bir biçimde anlattığı bir kitabını biliyorum: Küçük Prens.

Antoine de Saint Exupéry Küçük Prens’i yakın arkadaşı Leon Werth’in çocukluğuna armağan etmiş. Önsözün, yazarın bakış açısına ilişkin çok fazla ipucu taşıdığını düşündüğümden paylaşmadan edemeyeceğim:

Leon Werth’e

Bu kitabı bir büyüğe sunuyor olmamdan dolayı çocuk okurlarımın beni hoş görmelerini dilerim. Bunu yapmamın çok ciddi bir nedeni var: O. Benim dünyadaki en iyi arkadaşım. İkinci nedenim de şu: Bu adam her şeyi anlıyor, çocuk kitaplarını bile. Üçüncü bir nedenim daha var: Fransa’da yaşıyor şu anda, aç ve üşüyor. Biraz yüreğinin ısıtılması ona iyi gelir. Eğer bütün bu nedenler size yeterli gelmiyorsa, o zaman ben de bu kitabı onun çocukluğuna armağan ederim. Bütün büyüklerin bir zamanlar çocuk olduğunu biliyoruz: pek azı bunu hatırlasa da.

Neyse, sunuşumu şöyle değiştiriyorum:

Leon Werth’in çocukluğuna...

Kitabın ilk bölümünde, anlatıcımızın büyüklerin hiçbir şey anlamadığı ya da her şeyi yanlış anladıklarına dair önyargısının nasıl oluştuğunu öğreniyoruz. Altı yaşındayken Gerçek Öyküler adlı bir kitapta boa yılanlarıyla ilgili bölümü okur. Bir boa yılanının koca bir hayvanı bütün bütün yuttuğu ve sonra bu sindirimin günlerce sürdüğü bilgisini edinir ve fil yutmuş bir boa yılanı çizer; ancak resmini gösterdiği büyüklerin tümü, onun bir şapka çizdiğini düşünür. Böyle olunca da kahramanımız resmi daha anlaşılır bir biçimde çizer. Bu kez de zamanını boşa harcamaması gerektiği yönünde bir uyarı alınca resim yapmaktan tamamen vazgeçer. Pilot olmaya karar verir. Ama anlaşılmamak onu yalnızlaştırır ta ki birgün Sahra Çölü’nde geçirdiği bir kazaya dek.

Buradan sonra artık hayatına Küçük Prens ile onun kendi küçük gezegeninden ayrıldıktan sonra dolaştığı gezegenlerdeki ve Dünyadaki maceraları girer. Kahramanımız ilk defa çocukluğunda yaptığı fil yutan yılan resmini anlayan biriyle tanışır. Küçük Prens onun hiçbir büyükte görmediği hassaslığa sahiptir. Öyle ki kahramanımız, Küçük Prens’le geçirdiği süre boyunca onun anlattığı ve onunla yaşadığı ne varsa hafızasına kazır.

Küçük Prens’i okuduğumda henüz ilkokuldaydım. Kütüphaneden aldığım kitabın sayfaları eksikti. Ne kadar yeri sonradan okudum bilmiyorum. Ama ilk okuduğumda itiraf etmeliyim ki biraz tuhaf gelmişti. Birincisi, çocukluğun öyle matah bir şey olduğunu düşünmüyordum o zamanlar ve tek derdim bu “cehalet” döneminden bir an önce kurtulmaktı. İkincisi, hiçbir yetişkin çocuk kitaplarını anlamanın kendileri için zor olduğunu düşünmezdi. Bu nedenle kitabı bir çocuğun yazdığına karar vermiştim.

Şimdi, o kurtulmak istediğim çocukluk hallerine hayranlıkla bakıyorum. Bir çocuğun yaratıcılığına sahip olmam mümkün değil artık. Onlardan oyun oynamayı, eğlenmeyi öğrenmeye çalışıyorum. Ne zaman çocukların büyüleyici dünyasına dalmak istesem Küçük Prens’i yeniden okurum. Kim bilir kaç kez okumuşumdur.

Küçük Prens

Yazar: 

Çevirmen: 

Resimleyen: 

Yayınevi: 

Yayın Yılı: 

2015

Yaş Aralığı: 

8+

Yaş Grubu: